Gięcie rur, profili i prętów - kiedy wybór giętarki trzpieniowej będzie najlepszym rozwiązaniem?

Szeroki asortyment  giętarek dostępnych na rynku sprawia, że wybór optymalnego rozwiązania może okazać się skomplikowanym zadaniem. Dlatego też, aby rozwiać wszelkie wątpliwości, warto zwrócić się o fachowe doradztwo. Na pytania odpowiada Łukasz Nikiel - specjalista z ponad 10-letnim doświadczeniem w zakresie plastycznej obróbki rur i profili w firmie Technologie Formowania Metali Sp. z o.o.

Kiedy wybór giętarki trzpieniowej będzie najlepszą opcją?
Po pierwsze, o takim wyborze decydują czynniki ściśle związane z parametrami giętej rury.  Zasada jest taka, że giętarka trzpieniowa znajduje zastosowanie przy rurach cienkościennych giętych z małymi promieniami. Jeśli więc mamy do czynienia z materiałem o średnicy np. 30 mm, grubości ścianki 1.5 mm oraz promieniem R45 mm, wówczas wybór giętarki trzpieniowej jest niezbędny. Fizycznie możemy wygiąć taką rurę na giętarce beztrzpieniowej, np. matrycowej czy ręcznej z wysuwającym się tłokiem, przy czym rura ta nie będzie wygięta a zdeformowana.

Zatem parametry rury to raz, jaki jest kolejny czynnik na który należy zwrócić uwagę?
Drugą wskazówką przy wyborze giętarki jest zakładana ilość produkcji. Nawet jeśli parametry gięcia są wystarczające dla giętarki beztrzpieniowej, dla przykładu niech będzie to rura o średnicy 30 mm, grubości ścianki 2.0 mm i promieniu R90 mm, natomiast ilość produkcji duża, wówczas giętarka trzpieniowa będzie również optymalnym rozwiązaniem. Wynika to z faktu, że większość trzpieniówek dostępnych na rynku to maszyny półautomatyczne z napędem hydraulicznym, w których wszystkie ruchy robocze (w tym zaciski materiału w formach) realizowane są sekwencyjnie i automatycznie po załadunku rury.  W giętarkach beztrzpieniowych natomiast zacisk materiału najczęściej wykonuje się ręcznie, stąd proces produkcyjny jest dużo wolniejszy.

Jak przebiega proces gięcia przy użyciu giętarki trzpieniowej?
Proces ten jest zależny od rodzaju zastosowanej giętarki. Jeśli weźmiemy pod uwagę najbardziej popularną linię maszyn, czyli giętarkę półautomatyczną, to proces gięcia można scharakteryzować w 4 krokach: (1) załadunek rury na trzpień i uruchomienie gięcia przyciskami na konsoli sterowniczej, (2) maszyna automatycznie zaciśnie rurę, wykona obrót ramienia gnącego o zaprogramowany kąt, wycofa trzpień, po czym zwolni zaciski, (3) następnie operator ręcznie wysuwa rurę ze szczęki zaciskowej formy gnącej a przyciskami startowymi realizuje powrót ramienia gnącego i wysunięcie trzpienia do kolejnego gięcia, (4) w dalszej kolejności operator ustawia rurę do następnego gięcia i powtarza proces.

A jak wygląda sytuacja w przypadku giętarek bardziej zaawansowanych?
Jeśli rozpatrzymy bardziej zaawansowane wersje giętarek, jak np. giętarka półautomatyczna z podajnikiem i serwomechanizmem obrotu czy automatyczna giętarka trzpieniowa CNC, wówczas rola operatora maszyny jest znacznie ograniczana. Przy giętarkach CNC sprowadza się już tylko do załadunku rury i wyciągnięcia gotowego detalu.

Jaki typ giętarki trzpieniowej  wydaje się więc najbardziej optymalnym rozwiązaniem?
Odpowiedź na to pytanie zależy od kilku czynników, z których najważniejsze to kształt detalu i stopień jego skomplikowania oraz wielkość produkcji. Ogólnie można przyjąć, że giętarki trzpieniowe występują w trzech podstawowych grupach:
1. Półautomatyczne giętarki trzpieniowe NC w pełni hydrauliczne.
2. Półautomatyczne giętarki trzpieniowe NC z podajnikiem. W modelach tych wszystkie ruchy robocze, jak również napęd głowicy gnącej, realizowany jest poprzez układ hydrauliczny, natomiast posuw podajnika odbywa się ręcznie przez operatora a obrót rury poprzez silnik serwo. Rozwiązanie to gwarantuje wysoką precyzję przy ustawianiu detali giętych przestrzennie.
3. Automatyczne giętarki trzpieniowe CNC, w których oś gięcia oraz ruchy robocze napędzane są poprzez układ hydrauliczny, natomiast podajnik wyposażony jest w dwa serwomechanizmy odpowiedzialne za posuw i obrót materiału.
Najbardziej rozbudowaną grupą giętarek są maszyny automatyczne. Występują w kilku wersjach, od najmniej zaawansowanych opisanych powyżej, czyli tzw. giętarek hybrydowych łączących dwa rodzaje napędu – hydrauliczny i elektryczny, poprzez wieloosiowe modele elektryczne, do zaawansowanych technologicznie gniazd obróbczych z funkcją automatycznego załadunku i wyładunku.

Wybraliśmy już odpowiedni typ giętarki, co jeszcze wpływa na jakość i precyzję obróbki?
Szereg funkcje dodatkowych, z których najbardziej popularne to: automatyczne smarowanie trzpienia, szczególnie polecane przy gięciu rur nierdzewnych, funkcja booster-bending, w której podczas procesu gięcia rura jest pchana przez dodatkowy siłownik, funkcja ta jest szczególnie przydatna przy gięciu małych promieni, np. 1D. No i oczywiście narzędzia, których odpowiedni dobór i wykonanie mają bezpośredni wpływ na jakość i precyzję giętych elementów.  W TFM Korzystamy zarówno ze standardowego oprzyrządowania reprezentowanych przez nas producentów, jak i projektujemy oraz wykonujemy narzędzia we własnym zakresie i według własnych autorskich pomysłów. Ma to bardzo duży wpływ na wykonalność detali, szczególnie tych bardziej skomplikowanych.

Jak wygląda oferta giętarek w TFM?
W firmie Technologie Formowania Metali Sp. z o.o. dostępne są wszystkie wyżej wymienione grupy giętarek trzpieniowych., dzięki czemu dobieramy Klientom rozwiązania w pełni optymalne dla ich potrzeb. Posiadamy urządzenia zarówno ekonomiczne dedykowane do podstawowych zakresów prac, jak i w pełni automatyczne gniazda obróbcze szyte na miarę. Jest to wynikiem ponad 15-letniego doświadczenia w dziedzinie trzpieniowego gięcia rur i profili. Warto wspomnieć, że w tym czasie dostarczyliśmy na rynek ponad 250 różnego rodzaju giętarek trzpieniowych w różnych konfiguracjach i rozmiarach do wielu branż, w tym m.in., automotive, meblowej, placów zabaw i architektury miejskiej, maszyn rolniczych, hydrauliki siłowej, drogowej, medycznej i wielu innych.
W siedzibie naszej firmy posiadamy giętarki trzpieniowe w różnych rozmiarach i konfiguracjach co umożliwia nam przeprowadzenie prezentacji dla zainteresowanych klientów. Ponadto, dostępne są najbardziej popularne zestawy oprzyrządowania, dzięki czemu możemy wykonać testy gięcia na materiale klienta.

TFM jest przedstawcielem marki VLB Group, oferującej w pełni elektryczne giętarki, jedne z najbardziej zaawansowanych rozwiązań dostępnych na rynku; giętarki dostępne sa w różnych modelach i seriach, w każdym przypadku odznaczając sie innowacyjnością. Jesteśmy równeż wyłącznym przedstawicielem producentów – tajwańskiej firmy Shuz Tung, specjalizującej się w hybrydowych oraz w pełni elektrycznych wysokowydajnych i innowacyjnych giętarkach trzpieniowych oraz chińskiej firmy King-Macc (GMACC), producenta giętarek ekonomicznych, które są uzupełnieniem oferty maszyn tajwańskich i znakomicie sprawdzają się produkcji nie wymagającej zaawansowanych technologicznie urządzeń.