Prasa krawędziowa – czym kierować się przy jej wyborze?
Zakup prasy krawędziowej to poważna inwestycja. Dlatego też zanim zostanie podjęta finalna decyzja, dobrze jest zwrócić uwagę na kilka kluczowych czynników. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że późniejsze użytkowanie prasy będzie w pełni wydajne i ekonomiczne. Jakie to będą wyznaczniki? Z odpowiedzią oraz cennymi uwagami przychodzi Adam Dyrda, specjalista w zakresie plastycznej obróbki blach w firmie Technologie Formowania Metali Sp. z o.o..
W pierwszej kolejności należy określić parametry obrabianego materiału, tj. jego rodzaj, plastyczność, jak również grubość i wymiary detali. Ważnym elementem jest również ustalenie skali produkcji, bo od tego zależeć będzie wybór odpowiedniego urządzenia docelowego. Określenie tych elementów pozwoli na dobranie prasy o odpowiedniej sile nacisku i długości roboczej, jak również optymalnym rodzaju napędu.
Powyższe dane zostały ustalone. Co dalej? W którą stronę przyszły inwestor powinien skierować swoje poszukiwania?
Powinien zwrócić uwagę na parametry stali konstrukcyjnej, z której budowana jest rama, precyzję i jakość montażu, zastosowane komponenty i ich klasę – to wszystko ma istotne znaczenie w przypadku wieloletniego użytkowania prasy. Kolejnym ważnym elementem są indywidualne rozwiązania konstrukcyjne stosowane przez producentów, wpływające na precyzję gięcia, komfort użytkowania maszyny, ewentualne planowane czy nieplanowane przestoje.
W przypadku pras krawędziowych portugalskiej firmy Adira, której jesteśmy autoryzowanym i wyłącznym przedstawicielem w Polsce, jednym z kluczowych elementów jest system prowadzenia górnej belki. W prasach Adira zastosowano opatentowany system HEXA-C, polegający na odseparowaniu prowadnicy belki górnej od głównych płyt nośnych maszyny. Fakt, że rama każdej maszyny ulega odkształceniu w wyniku działania dużych sił, jest sprawą oczywistą. W celu uniknięcia konieczności stosowania znacznych korekt położenia belki, każdy szanujący się producent stosuje niezależne suporty liniałów pomiarowych, które niwelują powstałe rozbieżności. Innowacja konstrukcyjna ramy z systemem HEXA-C polega na zastosowaniu sześciu płyt w kształcie litery C, z których dwie główne płyty przenoszą obciążenia wynikające procesu gięcia, a pozostałe cztery stanowią podporę prowadnic górnej belki gnącej. Rozwiązanie to gwarantuje realizację idealnie pionowego ruchu belki oraz idealną jakość gięcia nawet przy maksymalnych obciążeniach maszyny i stanowi jednocześnie idealne dopełnienie systemu kompensacji strzałki ugięcia stołu dolnego. Jedynie współgranie obu tych rozwiązań może skutecznie zniwelować negatywny wpływ jakichkolwiek odkształceń ramy na efekt procesu gięcia.
Zatem konstrukcja ramy ma kolosalne znaczenie. Czy coś jeszcze warte jest szczególnej uwagi inwestora?
Jest kilka takich elementów, a jednym z ważniejszych jest sterownik odpowiadający za sprawną koordynację wszystkich funkcji prasy. Wspomniane prasy Adira mogą zostać wyposażone w sterowniki popularnych i renomowanych producentów, m.in. Cybelec, Delem oraz ESA z dedykowanym oprogramowaniem i panelem sterowania Adira.
Klienci, którzy mają już styczność z prasami w swoich zakładach, najczęściej wybierają znane im systemy sterowania, tej samej firmy. Jeśli jednak jest to pierwsze zetknięcie z prasą, wówczas sugerujemy wybór łatwych w obsłudze graficznych sterowników z panelem dotykowym. Wybór konkretnego modelu zależeć będzie również od wyposażania prasy, w tym głównie od ilości sterowanych osi oraz wizualizacji procesu gięcia 2D lub 3D.
A czy na efektywność pras wpływają zastosowane w nich narzędzia?
Tak, to kolejny ważny czynnik. Jakość dostarczanych wraz z prasą stempli czy matryc ma kolosalny wpływ na końcowy efekt plastycznej obróbki blachy, dlatego istotne jest aby były to produkty wysokiej jakości. Z kolei inwestorzy zamierzający wykonywać wyroby unikatowe i innowacyjne, charakteryzujące się specyficzną geometrią, warto aby wybrali prasy, które takie rozwiązania bez problemu im zapewnią. W przypadku maszyn Adira nie bez znaczenia jest fakt, że inżynierowie tego portugalskiego producenta wielokrotnie realizowali projekty wymagające zastosowania skomplikowanych, dedykowanych do konkretnych wyrobów, narzędzi. Kreatywne podejście i myślenie już na etapie koncepcji narzędzi jest tu bardzo istotne.
Pomimo szerokich możliwości technologicznych jakie dają prasy krawędziowe, nie można zapominać, że obsługuje je człowiek, a co za tym idzie musi mieć zapewnioną należytą ochronę podczas pracy. Jakie rozwiązania mogą to zapewnić?
Bezpieczeństwo operatora jest kluczowe. Nowoczesne prasy krawędziowe są konstruowane i wyposażane w wielostopniowe systemy bezpieczeństwa, począwszy od osłon fizycznych przez zabezpieczenia elektroniczne do precyzyjnych laserów pozwalających na sprawną, szybką, a jednocześnie bezpieczną obsługę prasy w codziennym użytkowaniu. Popularność laserów w ostatnich latach pozwoliła na ich większą dostępność, również w bazowych wersjach pras. Jest to istotne z dwóch powodów, po pierwsze, znacząco wpływa na zabezpieczenie kończyn górnych operatora w obszarze gięcia, gdyż eliminuje zagrożenie zmiażdżenia palców i dłoni, które najczęściej narażone są na uszkodzenia podczas pracy. Po drugie, lasery nie wydłużają cyklu produkcyjnego, co ma niemałe znaczenie w przypadku obecnej skali konkurencyjności w 
produkcji elementów metalowych. Ich zastosowanie pozwala na ręczną manipulację detalem przez operatora pomimo szybkich dojazdów i odjazdów belki. Jednym słowem, systemy laserowe są najważniejszym i niezbędnym wyposażeniem pras krawędziowych.
W przypadku pras Adira stosowane są wysokiej klasy lasery firmy LAZERSAFE., najczęściej modele LZS-LG lub IRIS. W przypadku systemu LZS-LG monitorowana jest przestrzeń bezpośrednio pod stemplem umożliwiając bezpieczną pracę operatora blisko narzędzia. Bardziej zaawansowanym systemem jest IRIS, który łączy funkcję zabezpieczenia laserowego, jak w przypadku modeli LZS-LG, z funkcją obrazowania optycznego w czasie rzeczywistym. Połączenie obydwu funkcji jeszcze bardziej podnosi poziom bezpieczeństwa operatora, jak również umożliwia kontrolę i automatyczną korektę kąta gięcia.
A jak wygląda kwestia ceny, która bez wątpienia wpływa na ostateczną decyzję? W wielu firmach zakup maszyny to bardzo duża inwestycja, często wsparta koniecznością zewnętrznego finansowania. Na ile kwestie ekonomiczne powinny generować wybór prasy krawędziowej?
Według mnie, kluczowe w tym względzie jest znalezienie optymalnego rozwiązania, złotego środka. Jak w każdej branży i właściwie z każdym produktem, tak i w przypadku maszyn przemysłowych i pras krawędziowych, na rynku dostępnych jest wielu producentów i dystrybutorów oferujących różne poziomy cenowe i jakościowe swoich produktów. Na pewno zalecałbym rozwagę przy wyborze i dokładną analizę oferty, a szczególnie wyposażenia, które oferowane jest w cenie urządzenia. Często klienci dokonują wyborów na podstawie samej ceny maszyny, zazwyczaj najniższej, z czym często spotykam się w przypadku przetargów, gdzie głównym i jedynym kryterium wyboru jest słynna „Cena – 100%”. Jednocześnie klienci ci zapominają, że zakup maszyny to początek wieloletnich relacji z dostawcą. Dlatego też niezmiernie ważna jest dogłębna analiza oferty w zakresie kosztów serwisu, dostępności i cen części zamiennych, narzędzi czy kosztów utrzymania maszyny. Sugerowałbym również nie uleganie stereotypom i zapoznanie się z ofertą firm europejskich, które często odrzucane są przez potencjalnych klientów jakie maszyny „drogie”, co wcale nie musi mieć pokrycia w rzeczywistości. Udowadniamy to m.in. w przypadku serii pras Adira PA Basic oraz PA Plus, które z powodzeniem konkurują cenowo z maszynami tureckimi, jednocześnie zdecydowanie przewyższając je w kwestiach jakościowych.
Na co jeszcze dobrze zwrócić uwagę przed finalnym wyborem prasy krawędziowej?
Jak wspomniałem przed chwilą, zakup maszyny to jednocześnie początek relacji z dostawcą, która będzie trwała latami. Dlatego też warto dowiedzieć się nieco więcej o sprzedawcy, zasięgnąć opinii wśród jego obecnych klientów. Lista referencyjna czy wskazanie kilku użytkowników maszyn w najbliższej okolicy potencjalnego klienta nie powinno stanowić żadnego problemu dla rzetelnego dostawcy. Ponadto, z własnego doświadczenia wiem, że możliwość zobaczenia prasy podczas pracy, czy przeprowadzenie testów gięcia detali klienta z jego udziałem, to doskonała forma weryfikacji możliwości oferowanej maszyny. W naszej firmie posiadamy kilkadziesiąt nowych urządzeń, w tym kilka pras krawędziowych Adira z różnych serii i o różnej wydajności. Jeśli więc planują Państwo zakup prasy krawędziowej, gorąco zachęcam do odwiedzenia siedziby naszej firmy oraz zapoznania się z ofertą pras Adira.